ضرورت توجه به نحوه استقرار اجزای سازمانی در مجموعه‌های اداری یکی از معضلات نظام اداری کشور روش های اجرای آن می‌باشد این روشها از آنجا که اغلب قدیمی بوده و هیچگاه بصورت مستقل و هماهنگ باسایر سازمانها مورد بررسی قرار نگرفته‌اند ، موجب آن گردیده که سازمان های اداری کشور با روش های فعلی پویایی لازم را نداشته و دارای کارایی لازم با نیازهای جامعه نباشند . بررسی روش های اداری کشور و بکار بردن روش های نوین بجای روش های قدیمی و سنتی از اموری است که جهت تحول سیستم اداری لازم بنظر می رسد .

طرح جا و مکان از اولین موضوعاتی است که در تجزیه و تحلیل سیستم‌ها و روش های اداری مورد نیاز در یک مجتمع اداری – خدماتی پرداخته شود .

منطبق نبودن جا و مکان با وظایف یک سازمان باعث کندی و تراکم در کارها می‌شود . لذا با بکار بردن اصول صحیح طرح جا و مکان می‌توان به بهبود روش های انجام کار و افزایش کارآیی اثربخش سازمان کمک کرد، بطوریکه طراحی صحیح و تخصیص فضای مناسب به کارکنان می تواند نتایج مثبت زیر را به همراه داشته باشد :

• ایجاد رفاه و راحتی برای کارکنان در محل کار
• افزایش بازدهی و سهولت انجام کار
• کاهش زمان انجام کار
• جلوگیری از تراکم و وقفه در کارها
• کاهش هزینه‌های سرمایه‌ای
• حداکثر استفاده از جا و مکان در تسهیل جریان امور
• ایجاد تسهیلات و ارائه خدمات بهتر و بیشتر به ارباب رجوع

فصل اول:

تعاریف وكلیات

خرید متن کامل این پایان نامه :

 

 

 

اداره

دیر زمانی نیست که واژه اداره، مشتمل بر مفهوم جایگاه فیزیکی و یا نوعی ساختمان شده است. این ادارات قالب فیزیکی معینی برای عملکرد خود ندارند. در این گونه ادارات، مفهوم عمل تحقق می یابد در واقع اداره عبارتست از نظام اجتماعی خاص که براساس آن عده ای از افراد بشر به منظور نیل به یک سلسله هدف های نسبتاً مشخص با یکدیگر همکاری می کنند. بدین معنی که تصمیم هایی اتحاذ می نمایند و تصمیم هایی را به مرحله اجرا در می آورند.

نظام یا سیستم

مجموعه ای از افراد است که با ارتباط و همبستگی متقابل مجموعه واحدی را تشکیل می دهند و نقش معینی را ایفا می کنند. هر نظامی در درون خود از خرده نظام هایی تشکیل می شود.

تاریخچه نظام اداری در جهان

سیستم سازماندهی اداری اولین بار در مصر ایجاد گردید. دولت جهت کنترل امور زیر بنایی عمومی و راه های ارتباطی خصوصاً عبور و مرور از رود نیل نیازمن وضع مقررات و ایجاد تشکیلات اداری بود.

در چین باستان نیز با بهره گرفتن از تعالیم کنفوسیون در خصوص وظایف دولت شالوده امور بروکراتیک بنا نهاده شد که این تعالیم مورد استفاده و تقلید پاره ای از کشورها از جمله انگستان قرار گرفت.

بتدریج با پیشرفت جوامع و گسترش فعالیت های گوناگون اجتماعی ضرورت ایجاد قوانین و سازماندهی در این جوامع امری اجتناب ناپذیر شد و رفته رفته ادارات دولتی و خصوصی شکل گرفت. نظر عموم بر این است که تاریخ ظهور ساختمان های اداری بزرگ به اوایل قرن 19 در اروپا و امریکا باز می گردد.

امروزه با افزایش تعداد مسافرتهای شهری ، پیشرفت تکنولوژی و ارزان شدن قیمت خودرو و بالارفتن درآمد خانواده،تعداد خودروها در شهر افزایش قابل توجه ای پیدا کرده است. که این امر باعث ایجاد ترافیک و همچین کمبود محل پارک خودرو شده است. حل مسئله ترافیک به برنامه‌ریزی‌های درازمدت و کوتاه مدت مختلفی از جمله کاهش سفرهای شهری ، طراحی سیستم حمل و نقل عمومی فراگیر و غیره نیازمند است. تامین فضای پارکینگ خودرو در شهر، خارج از بحث ترافیک یکی از نیازهای ضروری است. در ساختمانهای مسکونی وضع آشفته تر بوده و با توجه به هزینه ‌های تامین پارکینگ و گرانی نرخ زمین و استفاده از فضای پارکینگ برای کاربری های دیگر تمامی سازنده ‌ها به طوری از ساخت آن طفره رفته و تا جایی که امکان داشته از تامین آن اکراه دارند. امروزه با ورود حجم بالایی از خودروها ، سرانه خودرو از یک دستگاه به ازای هر واحد مسکونی یک، دو یا سه واحد در حال افزایش است .این امر باعث ازدحام خودروها در حاشیه خیابان ‌ها و کوچه‌ها شده است. در این وضعیت می بایست روشی را پیشنهاد نمود که هم ارزان بوده و هم اجرای آ‌ن ساده باشد و حجم بالایی از پارکینگ را برای ساختمانها تامین نماید.

در حال حاظر در استان ماافزایش قیمت زمین وانتظارت مردم جهت حصول رفاه بیشتر،نشانگر این نکته است که پارکینگ های آینده استان از نوع طبقاتی بوده وآنها بخشی از سازه هایی خواهند بود که به آنها خدمات خواهند داد.

پارکینگ معمولا در طبقات زیرین،فوقانی ویا در پیرامون ساختمانهای دیگر احداث می شوند.در حال حاظر در اروپا و ایالات متحده اعطاءامتیازات هوایی در بالای اتوبان ها حتی رودخانه ها معمول بوده و این طرح منبع در آمدی برای شهر داری ها وموجب احداث پارکینگ های عمومی بیشتری شده اند.البته شهر داری ها میتوانند امتیازاحداث ساختمانهای مسکونی وتجاری را به شرط احداث یک پارکینگ عمومی همراه با آن به سرمایه گذاران اعطاءکرده و اینگونه افراد در مقابل،پارکینگ مذکور را مجانن در اختیار شهر داری بگذارند تا به نحو مقتضی از آن بهره برداری نمایند.

 

بر اساس آمار تهیه شده در کشور های اروپائی وآمریکائی،در یک سازه که مختص توقف اتومبیل ها احداث گردد،فضای توقف اتومبیل ها متر مربعی30000الی40000دلار و در کشور خودمان چیزی بیشتر از 4000.000ریال هزینه در بر خواهد داشت که البته این رقم بدون در نظر گرفتن قیمت زمین می باشد که در این صورت اگر از ساختمانی تنها به منظور توقف اتومبیلها بهره برداری گردد هزینه پرداخت شده برای زمین وعملیات ساختمانی،هیچگونه تناسبی با در آمد حاصله نخواهد داشت.

در دنیای وابسته به اتومبیل،پارکینگ ها نیز به همان انداره راه ها و پل ها اهمیت دارند چون آنها دسترسی آسان به محل کار،سکونت،خرید،تفریح واجتماعات رامیسر ساخته و بنا بر این بخش لاینفکی از تاسیسات زیر بنائی می باشند.

خرید متن کامل این پایان نامه :

 

 

 

 

فصل اول

شناخت موضوع

1-1- روش تحقیق:

تدوین داده ها، تبین مدلهای موجود، گردآوری توصیه های فنی و عملی، تحلیل و استنتاج مدلهای عینی

1-2- شیوه های تحقیق:

1-2-1- جمع آوری اطلاعات:

تنظیم اطلاعاتی درباره ی تبین اهمیت موضوع آئین نامه های مربوط و استانداردها، نحوه ی دستیابی به هدف و تعیین آن در مدل کالبدی.

1-2-2- مشاهدات میدانی:

– تهیه اسناد مصور از منطقه

– انطباق نقشه‌ها با سایت موجود

مشاهده کیفیت معمارانه و شهرسازانه ی وضع موجود در سایت و مناطق در ارتباط با آن

اسناد مکتوب با بهره گیری از منابع کتابخانه ای، اینترنتی، و اسناد مصور تاریخی

1-2-3- فرایند تحقیق:

بررسی ابعاد مختلف درونی و برونی تحقیق، شناخت پارامترهای حداقلی و تکمیلی در ترکیب موضوع، آسیب شناسی و تحلیل توافق نمونه های موجود، تنظیم و ترتیب هدف کیفی، استخراج کدهای مشخص و در خاتمه ارائه پروژه های عینی بر اساس یافته های این تحقیق.

1-2-4- نتیجه گیری

طراحی کالبد بر اساس نتایج بدست آمده از تحلیل و ترکیب موضوع

1_2_5 تاریخچه

سازه های پاركینگی در تمام نواحی آمریكای شمالی، در ساختمان های اداری، مراكز خرید، بانكها، دانشگاه ها و بیمارستان ها چه در مناطق شهری و یا حومه‌ی شهر مشاهده می شوند. صدها سال از شروع طراحی و ساخت سازه های پاركینگی می گذرد.

:

پایانه جزئی از تسهیلات و تجهیزات و سیستم حمل و نقل است كه سفرهااز آن آغاز و به آن منتهی می گردد.

در گذشته با ورود و توسعه وسایط نقلیه موتوری بخصوص اتوبوس برای ارتباطات بین شهری ارائه خدمات توسط گاراژها ی وابسته به بنگاه های مسافربری انجام می شد.

این گاراژها در مرکز شهر و در امتداد محور خیابانهایی که به جاده های ارتباطی شهر با خارج می رسید ،مستقر شده بودند .اکثر گاراژهای آن زمان در خیابانهای ناصر خسرو ،مولوی،باب همایون،سرگرد سخایی مستقر بودند و نام هایی از جمله اتو عدل،تی بی تی،میهن تور،ایران پیماو… از نام های آشنا و یا باقی مانده از آن زمان به شمار می روند.

با افزایش جمعیت  کشور و تراکم جمعیت در بافت شهری و بوجود آمدن مسئله ای بنام ترافیک در شهرها و همزمان بارشدسفرهای بین شهری، همچنین تغییر و تحول در نحوه ارائه خدمات مسافربری بین شهری ،بحث ایجاد واحدی به نام سازمان ترمینالها از  سال (1328)مطرح گردید ولی به صورت جدی به آن پرداخته نشد تا در سال (1353)احداث اولین ترمینال تهران (ترمینال جنوب)از طرف شهرداری تهران آغاز گردید.

 

فصل اول

اهداف و ضرورتهای طرح

1-1) طرح مسئله:

یكی از عوامل مهمی كه باعث شد این موضوع را برای پایان نامه انتخاب كنم، علاقه شخصی خودم می‌باشد. چون در این طرح توجه خاصی به فرم و به عملكرد دو سیركولاسیون باید كرد و باید سعی كرد كه این موارد درست طراحی شوند و عامل دیگری كه اشتیاق من را به انتخاب این موضوع بیشتر كرد. وضعیت بسیار بد ترمینال موجود كه اصولاض برای ترمینال طراحی نشده است. طراحی یک ترمینال مسافربری برای این شهرستان لازم به نظر می‌رسد.

با ورود اتومبیل و عمومیت یافتن استفاده از آن به دنبال تحولات سریع جوامع شهری ایران در دهه اخیر، كاروانسراها جای خود را به گاراژها دادند. گاراژها محل سوار شدن مسافران به اتوبوسها یا مینی‌بوسهای شركتهای مسافربری بودند این گاراژها اغلب در مركز یا محلات پر تراكم شهرها قرار داشتند اما با گذشت زمان فضاهای بزرگتری نیاز است تا بتواند پاسخگوی نیازها باشد به همین دلیل ترمینال‌ها به وجود آمدند و این بنا در بیشتر شهرها ساخته شد و شهرستان ایلام نیز نیازمند این ساختمان می‌باشد. تا بتواند پاسخگوی نیازهای مردم شهر باشد.

1-2 شرح مساله:

پایانه در معنی عام كلمه به نقطه‌ای اطلاق می‌شود كه در ابتدا یا انتهای مسیر قرار گرفته باشد. با توجه به این تعریف بدهی است كه با تعیین جهت حركت وسیله نقلیه مذكور هم می‌تواند یک نقطه ابتدایی و انتهایی طلقی گردد. پایانه مكانی است متشكل از یک مجموعه تسهیلات كه در آن مكان دستیابی به یک دسته وسیله نقلیه و نیز امكان تعویض وسیله نقلیه از یک نوع به نوع دیگر جهت جابه‌جایی مسافر و كالا وجود داشته باشد.

البته با توجه به بررسی‌های به عمل آمده ترمینال شهدای شهرستان ایلام  مغایرت چندانی  با این تعاریف ندارد.

1-3  سوابق انجام موضوع در قالب زمان و مكان:

در حال حاضر تر مینال موجود در شهر ایلام در سال 1381 تاسیس شده كه سابقه آن حدود 7 سال می‌باشد.

معرفی وضع موجود ترمینال ایلام:

معرفی موقعیت در شهر

خرید متن کامل این پایان نامه :

 

 

 

سایت مورد نظر در قسمت جنوبی شهر ایلام كه در مسیر ورودی جاده مهران به ایلام واقع است.

معرفی موقعیت سایت در منطقه و كاربردهای اطراف آن

سایت مورد نظر از سه طرف محدود است كه كاربری‌های اطراف سایت به شرح زیر می‌باشد.

1- از طرف جنوب سایت، كاربری مسكونی

2- از طرف شمال سایت، به بر 30 متری منتهی می‌شود.

3- از طرف شرق سایت، كاربری آموزشی

4- از طرف غرب سایت، كاربری فرهنگی

معرفی شبكه‌های دسترسی

از طرف شمال شرقی به مركز شهر و از طرف شمال غربی به یكی از خروجی‌های شهر كه به طرف شهر مهران است مرتبط است.

معرفی زمین پروژه (از نظر شكل، ابعاد، مساحت)

از نظر شكل تقریباً مستطیل شكل و ابعاد آن به شرح زیر می‌باشد.

1- ضلع غربی به طول 214 متر

2- ضلع شرق به طول 224 متر

3- ضلع جنوب به طول 158 متر

4- ضلع شمال به طول 136 متر

و مساحت سایت مورد نظر 32990 متر مربع می‌باشد.

1-4 هدف كلی:

ساماندهی حمل و نقل مسافرین در درجه اول و همین‌طور جلوگیری از ترافیک برون شهری و درون شهری

در واقع هدفطراحی فضایی است كه مسافران داخل شهر و خارج شهر با آرامش و آسایش تمام به مكان مورد نظر سفر كرده و یا به استان وارد شوند. و برای نیل به این موضوع باید پارامترهایی را در نظر داشت كه اینجانب به تفصیل در روند مطالعات و طراحی پروژه ذكر خواهم كرد.

1-5 اهداف جزئی:

مسافر كسی است كه در ذهنش به رسیدن به مقصر فكر می‌كند بنابراین هیچ‌گاه نباید در این ذهنیت اختلال ایجاد كرد. اما می‌دانیم كه گاهی مشكلاتی سخت‌افزاری در ترمینال ایجاد می‌شود مانند نقص فنی ماشین‌ها- كنسل شدن سفر به مدت چند ساعت و در برخی موارد در حد یک روز بنابراین:

الف: طراحی فضایی كه امكان آسایش را ایجاد كند و استرس را از مسافر كم كند.

ب: در صورت مشكلات و نقص فنی در ترمینال ایجاد فضایی برای استراحت مسافران با امكانات ویژه.

ج: تداخل بین مسیر پیاده و سواره صورت نگیرد و این باید در طراحی سایت لحاظ شود. و پرداختن به این موضوع به دلیل افزایش تعداد مسافران و مشایعت كنندگان آنها مهم می‌باشد.

این در صورتی است كه ترمینال ابلام دارای معایب زیر است، و این پروژه سعی در رفع این مشكل با در نظر گرفتن امكاناتی ویژه دارند.

الف) تفكیک نشدن وظایف و خدمات ترمینال.

ب) كوچك بودن فضای استراحت و شاخص نبودن آن.

ج) تعادل بین عملكرد طرح و نمای ساختمان.

د) انتخاب سایت مناسب.

• تسریع در دستیابی به منابع اطلاعاتی و آمار و اطلاعات مفید و در نتیجه تسریع در تصمیم‌گیریها و اعمال مدیریتهای صحیح و ایجاد سرعت در امور ارباب رجوع و سایر امور
• کاهش و حذف مراحل زائد بعضی از روش های انجام کار
• عدم کارایی و پاسخگویی روش های انجام کار جاری به نیازهای جامعه و دستگاه ها به دلیل کهنه و قدیمی بودن آنها
• افزایش حجم مکاتبات و مسئولیتها و وظایف پیش‌بینی نشده و تغییر وظایف وزاتخانه‌ها
• ارائه خدمات بهتر و زدودن بوروکراسی موجود و تحقق یک نظام اجرایی پویا
• اعمال سیستم توسط مدیران به دلیل فقدان روش های مدرن و معین

 

نقش روش های نوین و مکانیزه اداری در بهبود نظام اداری

• تسریع در انجام امور و دسترسی به اطلاعات و آمار و بالا رفتن آگاهی‌ها
• جلوگیری از ازدیاد و بروکراسی و کاغذ بازی
• کارایی مؤثر مدیریت واحدهای اداری و برنامه‌ریزی و افزیش کیفیت و راندمان
• صرفه جویی در زمان و نیروی انسانی و سایر هزینه‌های مربوطه
• تحول نسبی در نظام اداری
• هدایت خدمات دولتی از کانالی صحیح‌تر به مجرای اجرایی
• تسریع در انجام کار ارباب رجوع
• کاهش مراجعات مکرر ارباب رجوع

روش های مکانیزه نقش مؤثری در تصمیم‌گیریها و افزایش کارایی و ضریب اطمینان و دقت و بهبود کیفیت کارها دارد.

 

ضرورت توجه به نحوه استقرار اجزای سازمانی در مجموعه‌های اداری

یکی از معضلات نظام اداری کشور روش های اجرای آن می‌باشد این روشها از آنجا که اغلب قدیمی بوده و هیچگاه بصورت مستقل و هماهنگ باسایر سازمانها مورد بررسی قرار نگرفته‌اند ، موجب آن گردیده که سازمان های اداری کشور با روش های فعلی پویایی لازم را نداشته و دارای کارایی لازم با نیازهای جامعه نباشند . بررسی روش های اداری کشور و بکار بردن روش های نوین بجای روش های قدیمی و سنتی از اموری است که جهت تحول سیستم اداری لازم بنظر می رسد .

طرح جا و مکان از اولین موضوعاتی است که در تجزیه و تحلیل سیستم‌ها و روش های اداری مورد نیاز در یک مجتمع اداری – خدماتی پرداخته شود .

منطبق نبودن جا و مکان با وظایف یک سازمان باعث کندی و تراکم در کارها می‌شود . لذا با بکار بردن اصول صحیح طرح جا و مکان می‌توان به بهبود روش های انجام کار و افزایش کارآیی اثربخش سازمان کمک کرد، بطوریکه طراحی صحیح و تخصیص فضای مناسب به کارکنان می تواند نتایج مثبت زیر را به همراه داشته باشد :

• ایجاد رفاه و راحتی برای کارکنان در محل کار
• افزایش بازدهی و سهولت انجام کار
• کاهش زمان انجام کار
• جلوگیری از تراکم و وقفه در کارها
• کاهش هزینه‌های سرمایه‌ای
• حداکثر استفاده از جا و مکان در تسهیل جریان امور
• ایجاد تسهیلات و ارائه خدمات بهتر و بیشتر به ارباب رجوع

 

عوامل مؤثر بر طرح جا و مکان و نحوه استقرار سازمان اداری

طرح جا و مکان عبارتست از نمودار محل انجام کار ، طرز قرار گرفتن کارمندان در محیط کار و محل استقرار وسایل کار و تجهیزات اداری. در تهیه طرح فضای اداری عوامل متعددی دخالت دارند، لذا با تجزیه و تحلیل همه جانبه فضای اداری و همچنین با رعایت اصول تهیه طرح جا و مکان می‌توان طرح‌های قابل توجهی برای فضای اداری تهیه کرد این اصول عبارتند از :

• جریان گردش کار تا حد امکان باید بصورت مستقیم باشد تا از رفت و برگشت‌های زاید و از قطع مسیر سایر کارها جلوگیری شود .
• محل استقرار کارکنانی که کارشان با هم ارتباط دارد نزدیک هم باشد .
• تجهیزات و وسایل کار باید نزدیک محل کار و دسترس کارکنان باشد .
• فضای تخصیص یافته به کارکنان باید باتوجه به احتیاجات ناشی از نوع کار آنان تعیین گردد .
• وسایل و تجهیزات غیر ضروری از محل کار دور نگه داشته شود تا فضای بیشتر ی برای کار آزاد گردد .
• کارکنانی که برای انجام وظایف خود از وسایل مشترک استفاده می‌کنند باید نزدیک هم و از طرف دیگر نزدیک وسیله مورد نیاز قرار داشته باشند .
• طرز استقرار میز و وسایل کارکنان و میز مدیر به نحوی باشد که توالی انجام کار رعایت گردد.
• محل کار کارمندانی که با ارباب رجوع بیشتر در ارتباط هستند باید در نزدیکی درب‌های ورودی تعیین گردد تا ارباب رجوع مجبور نشود از قسمتهای مختلف عبود نموده و موجب ازدحام بی‌مورد در ساختمان شود .
• طرح‌ریزی جا و مکان باید طوری باشد تا حد امکان، کار متحرک و کارمند ثابت باشد ، هر اندازه که از حرکت کارمند برای انجام کار جلوگیری شود، کارایی وسرعت عمل او بیشتر می‌شود .
• وسایل سنگین تجهیزات صنعتی و مکانیکی حتی‌الامکان در طبقات پائین مستقر گردند .
• اگر استقرار وسایل سنگین در طبقات بالا ضروری باشد، بهتر است آنها را در کنار دیوارها و نزدیک به ستونهای ساختمان قرار داد .
• چنانچه لازم باشد در یک اطاق چند میز داده شود، بهتر است کلیه میزها رو به یک سمت داشته باشد .
• برای جلوگیری از مزاحمت برای دیگر کارمندان میزها نباید از پهلو کنار هم و چسبیده به هم باشند

 

فصل اول:

مطالعات پایه

بخش اول:

تاریخچه ساختمان های اداری

1-1-1) تاریخچه نظام اداری در جهان:

سیستم سازماندهی اداری اولین بار در مصر ایجاد گردید. دولت جهت کنترل امور زیر بنایی عمومی و راه های ارتباطی خصوصاً عبور و مرور از رود نیل نیازمن وضع مقررات و ایجاد تشکیلات اداری بود.

در چین باستان نیز با بهره گرفتن از تعالیم کنفوسیون در خصوص وظایف دولت شالوده امور بروکراتیک بنا نهاده شد که این تعالیم مورد استفاده و تقلید پاره ای از کشورها از جمله انگستان قرار گرفت.

بتدریج با پیشرفت جوامع و گسترش فعالیت های گوناگون اجتماعی ضرورت ایجاد قوانین و سازماندهی در این جوامع امری اجتناب ناپذیر شد و رفته رفته ادارات دولتی و خصوصی شکل گرفت. نظر عموم بر این است که تاریخ ظهور ساختمان های اداری بزرگ به اوایل قرن 19 در اروپا و امریکا باز می گردد.

 

2-1-1)   نگاهی به ساختار نظام اداری در ایران:

تاریخ تحولات نظام اداری ایران به 2 دوره قبل و بعد از اسلام تقسیم می شود.

 

الف)  دوران قبل از اسلام

دوران پیش از اسلام دارای یک سیستم اداری بسیار ساده بوده که خود دارای مراحلی بشرح زیر است:

–  نظام اداری مادها

خرید متن کامل این پایان نامه :

 

 

 

مادها در اواخر قرن هفتم(ق.م) حکومتی مقتدر با تشکیلات اداری و نظامی نیرومند و متمرکز به رهبری و فرمانروایی واحد و به شیوه استبدادی بوجود آوردند و این سیستم مقتدر تا آمدن اسکندر به ایران ادامه یافت.

– دوران هخامنشیان

دولت متمرکز هخامنشی با مدیریت سیاسی برتر، تکثر پذیری بالا و به ویژه دیوان سالاری بی نظیر خود، الگو و بنیان جدیدی رادر شیوه و سازمان حکومت گری و فرمان روایی به جهان باستان عرضه داشت، آن گونه که در طول سده های بعد، نظام اداری حکومت های سلوکی، اشکانی، ساسانی، روم و حتی عباسی با پیروی و بر پایه شیوه ها و الگوهای آن برپا و پایدار گشت. در این دوره اقدامات اداری عظیم و شایسته تقدیر داشت. اقدامات اداری وی را می توان به اختصار بیان نمود:

• دستگاه اداری فعال
• ارتباطات سریع
• رسیدگی سریع به امور از طریق ادارات مرکزی
• دستگاه بازرسی بسیار منظم
• مداخله نظامی سریع در صورت وقوع شورش

در زمان داریوش کشور به 20 ایالت تقسیم گردید و برای ادارات هر ایالت یک ساتراپ(استاندارد) وجود داشت. یک فرمانده قشون و یک دبیر از طرف حکومت مرکزی برای هر ایالت، تعیین می گردید. زیر نظر دبیر و ساتراپ عده ای کارمند اداری به کار مشغول بودند که وظایف اداری را اجرا می کردند و در مواقع سازمان بروکراسی ایران را تشکیل می دادند.

– دوران تسلط مقدونی ها بر ایران

در این دوره مرکزیت اداری ایران از بین رفت و روش ملوک الطوایفی و نیمه مستقل جانشین آن گردید. مقدونیان چون فاقد نفوذ و تکیه گاه ملی بودند برای اداره این امپراطوری وسیع ناگریز شدند اساس سازمان اداری را که در زمان داریوش پایه گذاری شده بود، ادامه دهند.

– دوره اشکانیان

در این دوره که از 250 ق.م آغاز شد تا حدودی نظام اداری ایران سامان دهی شد ولی هرگز نتوانست به پای هخامنشیان برسد. اشکانیان مرکزیت سیاسی زمان هخامنشیان را از بین بردند و سیستم اداره امپراطوری را به 7 حکومت تقسیم نمودند و هر حکومت، خود چند امیرنشین داشت.

– دوران ساسانیان

در این دوره درخشان تاریخ باستان ایران، اداره عمومی را چندین اداره به نام دیوان بر عهده داشتند که از هفت دیوان: ارتش، راه ها، مسکوکات، نامه ها، دادرسی، امتیازات دولتی، مالیات، اوزان و مقادیر نام برده اند. این دیوان ها با تشکیلات و سازمان های منظم و ترتیب کامل، ادرات آن دوره را تشکیل  می دادند.

ب)  سیستم اداری ایران بعد از ورود اسلام

در زمان خلفای راشدین حکومت وسیله ای برای اجرای اصول و احکام دینی به شمار می رفت. در آن دوران تشکیلاتی که بتوان آنرا دولت خواند وجود نداشت و همه امور جامعه با مداخله مستقیم پیشوای اسلامی انجام می شد.

– دوران امویان

در این دوران نظام اداری اسلام دستخوش تغییر و تحول زیادی شد. در این دوران از 4 دیوان خراج، مستغلات، خاتم و رسایل نام برده اند. ضمناً دیوان الشرطه یا حرس(شهربانی کل) نیز برای اولین بار در عصر امویان (معاویه) تاسیس شد.

– دوران عباسیان

– دوران تیموریان

در این دوران مرکزیت امور از بین رفت و عدم تمرکز بشکل ملوک الطوایفی، حکمفرما گردید. در این دوران تعداد وزرا به 7 نفر رسید.

– دوران صفویان

شاهان صفوی با تشکیل دولت واحد و مستقل توانستند یک سیستم اداری مقتدر تشکیل دهند و نظام ملوک الطوایفی را از بین بردند.

– دوران افشاریان

با ظهور نادر شاه، دوران صفوی از لحاظ سیاسی به پایان رسید ولی اوضاع اداری و اجتماعی آن تغییر نکرد.

– دوران قاجاری ها

سیستم اداری دوران قاجاری ها نیز تا حدودی از دوران صفویه، اقتباس شد. در این دوران بر اثر افزایش تعداد مشاغل دولتی و لزوم نگهداری حساب ها و سایر احتیاجات سلطنتی، سازمان اداری توسعه یافت. برای اولین بار در دوران فتحعلی شاه 4 وزارت خانه: دول خارجه، مالیه، مداخله و قواعد عامه به شکل سازمان های مشابه دولت های خارجی، مامور اجرای وظایف دولت شدند.

– دوران پهلوی

در زمان پهلوی کیفیت و کمیت وظایف دولت تغییر کرد و توجه خاص وی به ایجاد نظم و قانون منجر به ایجاد سازمان های جدید دولتی شد و شالوده ای متفاوت در تشگیلات اداری مملکت و نحوه اجرای وظایف و هدف های هر وزارتخانه بنیان گذارده شد.

– جمهوری اسلامی ایران

بر اساس قانون اسای، حکومت ایران، جمهوری اسلامی اعلام شد که در راس کلیه امور ولایت فقیه قرار گرفت و اداره امور بر عهده قوای سه گانه گذارده شد. تشکیلات فعلی دولت جمهوری اسلامی ایران شامل 21 وزارتخانه، 5 سازمان وابسته به نهاد جمهوری اسلامی است.

تاریخ ایجاد ساختمان های اداری بزرگ در ایران به اوایل قرن 14 هجری شمس باز می گردد.

فصل اول:

تعریف مرکز شهر((City Center…………………………………………………………………………………….. 2

الف – اقتصاد چیست ……………………………………………………………………………………………………. 2

(ب)رابطه مراکز شهر با دیگر فعلیت های اجتماعی…………………………………………………………………. 4

(ج)اهمیت ایجاد مراکز تجاری…………………………………………………………………………………………. 5

فصل دوم: مفاهیم مرتبط با موضوع

بازار های ایران…………………………………………………………………………………………………………….. 10

تاریخچه ای از مبادلات تجاری در ایران……………………………………………………………………………… 10

فصل سوم: اقلیم ایلام

پیشینه تاریخی منطقه ایلام. 17

تقسیمات سیاسی.. 18

موقعیت جغرافیایی استان ایلام. 22

مشخصات اقلیمی و آب و هوایی استان ایلام. 22

پوشش گیاهی استان ایلام. 24

موقعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی.. 28

دما و رطوبت هوا 30

بارندگی.. 31

تابش آفتاب… 33

تجزیه و تحلیل عوامل اقلیمی.. 35

جهت‌گیری ساختمان در رابطه با مسائل اقلیمی.. 40

جهت استقرار ساختمان. 41

جهت ساختمان و تابش آفتاب… 41

جهت استقرار ساختمان و وزش باد. 44

جهت استقرار ساختمان یكطرفه. 45

جهت استقرار ساختمان دوطرفه. 46

ویژگی‌های جمعیتی.. 49

نوع و تركیب خانوار. 51

مهاجرت… 52

نژاد. 53

زبان. 53

ویژگی‌های فرهنگی و مذهبی.. 54

دین.. 54

سواد. 55

آموزش… 56

ویژگی‌های اقتصادی.. 57

اشتغال (وضع فعالیت) 57

تسهیلات خانوار. 59

مالكیت واحدهای مسكونی.. 61

قدمت ابنیه. 62

مصالح عمده ساختمانی.. 63

فصل چهارم: نمونه مشابه

الف.سیتی سنتردیره دوبی……………………………………………………………………………………………….. 66

تحلیل نمونه سیتی سنتر(دیره دوبی)……………………………………………………………………………………. 70

ب.مرکز تجاری خالد بن ولید………………………………………………………………………………………….. 73

فصل پنجم: مبانی نظری

1- مبانی نظری طراحی سیتی سنتر از منظر و دیدطراح…………………………………………………………….. 75

2- تدوین اهداف…………………………………………………………………………………………………………. 76

3- طراحی مداخله………………………………………………………………………………………………………… 78

فصل ششم:

برنامه فیزیکی ومعماری سیتی سنتر…………………………………………………………………………………….. 81

استانداردها :انسان . اندازه ها و فضاهای مورد نیاز………………………………………………………………….. 84

دیاگرام ها…………………………………………………………………………………………………………………..84

منابع…………………………………………………………………………………………………………………………. 88

 

فصل اول

لزوم و ضرورت اجتماعی

مرکز شهر ((City Center

تعریف مرکز شهر((City Center

به مناطق اصلی و میانی هر شهر که معمولاً قلب تجاری آن شهر به حساب می‌آیند مرکز شهر گفته می‌شود.

کاربرد در کشورهای گوناگون

در ایران، عبارت «مرکز شهر» و برابر انگلیسی آن یعنی City centre در تابلوهای راهنمایی و رانندگی در خیابانها و جاده‌ها به کار می‌رود اما معمولا مرکز شهر فاقد محدودهٔ معینی است. بطور سنتی مرکز شهرهای ایران شامل بازار و مناطق اطراف آن می‌شود که هسته قدیمی و اولیه شهر را تشکیل می‌دهد. در اصل در گذشته شهر ها به صورت شبکه های مختلفی بوده در اغلب این شبکه‌ها تمام خیابانها به سمت قسمت مرکزی شهر بود که در این قسمت مرکزی کلیسای بزرگ یا معابد و همچنین دستگاه حکومتی و اکثر ادارات وفعالیتهای مهم شهری قرار داشت و مردم روزها از حومه شهر به سمت مرکز می آمدندو شبها به خانه هایشان باز میگشتند .

الف – اقتصاد چیست :[1]

انسان با توجه به تمایلی که به ارضای نیاز های خود دارد ، سعی می کند که با صرف حداقل تلاش یا هزینه ، حداکثر نتیجه را به دست آورد ، این راه و روش ، اصل اقتصاد نامیده شده ، فرد تحت تأثیر هر مشرب خاص که باشد ، لازم است بر مبنای این اصل رفتار کند . بنابرین ، « اقتصاد » علمی است که رفتار و رابطه انسان را با اشیای مادی مورد نیاز او که به رایگان در طبیعت نمی یابد ، مطالعه می کند . مطالعه اقتصاد باید درک ، بیان و تا حدی پیش بینی رفتار اقتصادی انسان را امکان پذیر سازد . این مطالعه باید به بهبود رفاه مادی فردی و اجتماعی بشر کمک کند ؛ بنابرین می توان ادعا کرد که اقتصاد ، قبل از هر چیز ، به تجزیه و تحلیل و تو ضیح شرایط و روابطی که در قلمرو رفاه مادی قرار دارد ، می پردازد . و اقتصاد بر خلاف علوم طبیعی ، علم محض نیست ؛ بلکه مجموعه اصول و قواعدی است که تحت تأثیر اراده بشر قرار می گیرد.

 (1- الف)تعریف اقتصاد :[1]

یکی از معانی اقتصاد در لغت ، میانه روی و پرهیز از افراط و تفریط در هر کاری است . در آیه « و اقصد فی مشیک » نیز به همین معنی آمده است . از آن نظر که اعتدال در هزینه زندگی یکی از مصادیق میانه روی بوده ، کلمهاقتصاد  درباره‌ی آن بسیار استعمال می شده است تا آنجا که در به کار گیری عرفی از  اقتصاد  غالبا” همین معنی مقصود بوده است . اقتصاد از معانی عرفی خود (میانه روی در معاش و تناسب دخل و خرج ) ، تعمیم داده شده و معادل( Economy)یعنی اقتصاد قرار گرفته است.

به هر حال برای « اقتصاد » که اقتصاددانان ازآن بحث می کنند تعاریف مختلفی ارائه شده است.

• ارسطو : علم اقتصاد یعنی مدیریت خانه.
• آدام اسمیت : اقتصاد ، علم بررسی ماهیت و علل ثروت ملل است .
• استوارت میل : اقتصاد ، عبارت است از بررسی ماهیت ثروت از طریق قوانین تولید و توزیع.
• ریکاردو :اقتصاد علم است.[2]
• آلفرد مارشال : اقتصاد ،عبارت است از مطالعه بشر در زندگی شغلی و حرفه ای در تعریف دیگر : علم اقتصاد بررسی کردار های انسان در جریان عادی زندگی اقتصاد یعنی کسب درامد و تمتع از آن برای تربیت دادن زندگی است.

(ب)رابطه مراکز شهر با دیگر فعلیت های اجتماعی:

بازار وکیل شیراز(شکل1-1)منبع سایتgoogl
(ج)اهمیت ایجاد مراکز تجاری:

در جوامع جنوب(جوامع توسعه نیافته) تمرکز گرایی دولتی، توجه بیش از اندازه به رشد و توسعه اقتصادی، فقر و فرهنگ،  فقدان مشارکت مردم در جامعه، فقدان بینش علمی نسبت به مقوله فرهنگ و نظایر آن از جمله عوامل منفی هستند که مانع توسعه فرهنگی جامعه جنوبی می شوند. جوامع جنوبی- از جمله جامعه ایران- برای رفع این موانع و فراهم کردن شرایط لازم برای تحقق فرایند توسعه تجاری ناگزیر از اتخاذ راهکارها و راه بردهای جامعه شناختی فرهنگی زیر هستند: [3]

• داشتن دید علمی و سیستمی نسبت به تجارت و توسعه تجاری
• توجه به «اقتصاد » economy (سرمایه گذاری ، اختصاص بودجه ، تکنولوژی های تجاری و
• حمایت های مالی ، ایجاد مراکز تجاری و … )

روی هم ادامه حیات تجاری مستلزم فراهم آوردن مجموعه ای از شرایط امکانات، تسهیلات و تأسیسات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و حقوق گوناگون است که به صورت منظومه ای در ارتباط با یکدیگر هستند. مقایسه نظامهای اجتماعی معاصر بر حسب نوع نظام سیاسی یک جامعه ماهیت سیاست گذاری فرهنگی و اتخاذ سیاست های فرهنگی نیز تغییر می کند.

شک نیست  که ایجاد مجموعه های تجاری یکی از طرق وصول به اهداف ملی است و از زمان قدیم و به روش های مختلف در بین مردم و جوامع، رواج داشته است.

به طور خلاصه امر مبادله ی تجاری در گذشته به واسطه ی مناسبت های اجتماعی و تجمع در مراکز عمومی شهری و … صورت می‌گرفت و در زمان خود موفقیت های شایانی داشته است.

به طور خلاصه امر مبادله ی فرهنگی در گذشته به واسطه ی مناسب های اجتماعی (مراسم آیینی، مذهبی، قهوه خانه ها،  فعالیت و تجمع در مراکز عمومی شهری و … ) صورت می گرفت و در زمان خود موفقیت های شایانی داشته است.

ولی با ظهور انقلاب صنعتی در غرب و سپس رسوخ آن و بازتابش هایش در کشورهای جهان سوم که ما هم یکی از آنها هستیم، این مهم (مبادله ی تجاری) دستخوش تحولات بنیادی شد. پیدایش نظام های جدید فکری که در جهت توسعه ی سریع جوامع از جنبه ای متفاوت و عموماً در زمینه توسعه جوامع شهری و صنایع جدید و … بود.

پرسش های محوری درراستای ایجاد یک مرکز شهر با شرایط مطلوب:

(الف)چگونگی ایجاد یک مجموعه تجاری(سیتی سنتر):[4]