‌ای بر كنش آنها محسوب می‌گردد؛ لذا یافتن پاسخ این پرسش كه افراد جامعه چه تعریفی از واژه «باحجاب» دارند می‌تواند گام موثری در این مسیر باشد.

حال سوالی كه در این تحقیق بدان پرداخته خواهد شد این است كه اولاً : «تعریف تحلیلی افراد تا چه میزان به تعریف اسمی واژه «با حجاب» نزدیک است؟

ثانیاً: «افراد در عمل تا چه میزان به تعریف اسمی واژه «باحجاب» نزدیک می شوند؟»

اهمیت مسئله:

قدر مسلم تفاوت تعاریف قراردادی و تحلیلی افراد از واژه «باحجاب» دو گونه مسئله رابرای ما متصور می‌سازد:

اول اینكه تعاریف دینی موجود از واژه «باحجاب» همگی قابل اجرا و مناسب بوده اما نظام اجتماعی و فرهنگی جامعه، طی مراحل جامعه‌پذیری افراد به درستی نتوانسته این تعاریف را در میان افراد درونی سازد. و یا نظام هنجارساز جامعه دارای عملكرد ضعیفی بوده است به گونه‌ای كه سایر منابع هنجارساز (داخلی یا خارجی) دست به هنجارسازی و ارائه تعاریف جایگزین در این باره زده‌اند.

دوم اینكه این تعاریف قراردادی و دینی آن طور كه باید و شاید مطابق ضرورت‌ها و نیازمندی‌های زمان و مكان از متون دینی استخراج نشده و لذا افراد، خود، دست به تغییراتی در این تعاریف زده‌اند تا آن را با شرایط روز خود منطبق سازند.

هریک از مفروضات بیان شده كه درست باشد نیازمند بكارگیری تدابیر مناسب در جهت همسان‌سازی نظام كنش افراد و نظام هنجاری جامعه می باشد تا شاهد كاهش انسجام و یگانگی در جامعه نباشیم.

اهداف تحقیق:

هدف از انجام این تحقیق كه با دو روش “اسنادی” و پیمایشی صورت می پذیرد یافتن پاسخ‌هایی مناسب به سوالات تحقیق است. همچنین یافتن این پاسخ‌ها می‌تواند ما را در رسیدن، نگاهی واقع بینانه نسبت به بخشی از مسئله اجتماعی «بدحجابی» یاری دهد.

تعریف مفاهیم:

تعریف اسمی: تعریف اسمی تعریفی است كه طی آن معنی یک واژه به وسیله صفات مشخصی به طور قراردادی تعیین گردد. (رفیع پور، كندوكاو‌ها وپنداشته‌ها)

این تعاریف قراردادی است و به همین دلیل چیزی درباره واقعیت بیان نمی كند و لذا نه درست هستند و نه غلط.‌(همان)

تعریف تحلیلی: گاهی لازم است معانی واژه‌های مورد استفاده (مثلاً در یک پرسشنامه) را قبلاً بررسی كرده و معانی معمول آن واژه‌ها را در گروه یا جامعه مورد نظر تعیین نمود. اینگونه بررسی و تعیین معانی را “همپل”، «تحلیل معنی» و اوپ ، «تعریف تحلیلی» می نامد و تفاوت آن با تعریف اسمی در این است كه تحلیل معنی یا تعریف تحلیلی یک امر قراردادی نیست بلكه یک امر تحقیقی است. یعنی به صورت تجربی بررسی می‌شود كه فلان واژه در بین افراد یک جامعه‌ دارای چه معنی یا معانی است و لذا در تعریف تحلیلی برعكس تعریف اسمی درباره یک امر واقع (واقعیت) صحبت می شود. (همان)

تعریف اسمی واژه «با حجاب»: دکتر مطهری در کتاب حجاب خود پس از بررسی آیات و روایات و تفاسیر گوناگون به این تعریف می رسد: «برای زن پوشانیدن چهره و دست‌ها تا مچ واجب نیست. حتی آشكار بودن آرایش‌های عادی و معمولی كه در این قسمت‌ها وجود دارد نظیر سورمه و خضاب كه معمولاً زن از آنها خالی نیست و پاك كردن آنها یک عمل فوق‌العاده به شمار می‌رود نیز مانعی ندارد». پس «با حجاب» بودن یعنی مطابقت با این ویژگی‌ها.

فصل دوم

پیشینه تحقیق

در این فصل تلاش می‌شود تا حاصل تحقیقات انجام شده در رابطه با این موضوع كه تاكنون انجام شده و نتایج آن قابل استفاده و رهگشا در انجام این تحقیق می‌باشد گردآوری و ارائه ‌گردد:

• پژوهشی در مجموعه WVS (پیمایش ارزش‌های جهانی) توسط “منصور معدل” از دانشگاه میشیگان و «آزادارمكی» از دانشگاه تهران انجام شده است.

در این پیمایش با نمونه‌هایی كه از سه كشور «مصر» ، «ایران» و «اردن» گرفته شده است به باورهای دینی دینداری، هویت ملی و ایستارها نسبت به فرهنگ غرب، خانواده و روابط جنسیتی تحلیل و مقایسه شده است.

نتیجه اصلی كه ایشان از تحقیق خود می‌گیرند این است كه «ماهیت رژیم حاكم» یک عامل مهم برای اختلاف جهان بینی مردم این سه كشور است. بین این سه كشور حكومت ایران، «حكومت تئوكراسی» و «دین سالاری» است. حكومت‌های مصر و اردن و خصوصاً حكومت مصر، سكولار است. به جهت اینكه این حكومت‌ها در درجات

خرید متن کامل این پایان نامه :

 متفاوتی از اقتدار طلبی هستند، گروه‌های مخالف بیانات فرهنگی خود را در واكنش به جهت گیری‌های فرهنگی رژیم‌هایشان تنظیم می كنند. به همین علت در ایران جایی كه جامعه تحت تسلط رژیم كاملاً دینی اداره شده است مردم كمتر دینی. كمتر ضد غرب، بیشتر سكولار و بیشتر هوادار ارزش‌های مدرنیسم هستند تا مردم مصر و اردن كه حكومتشان سكولار و به طور قطعی هوادار غرب است.

پژوهشگران مذكور معتقدند یافته‌های تجربی آنها با پژوهش‌های تاریخی موجود همخوانی دارد. شواهد تاریخی متعدد حاكی از آن است كه جهت‌گیری‌ها و خط مشی‌های فرهنگی دولت نقش تعیین‌كننده‌ای در روند فرهنگی جامعه دارد.

ایشان موارد مختلفی را از تاریخ كشورهای اسلامی ذكر می‌كنند كه در آنها مداخله فرهنگی حكومت‌های سكولار با ایدئولوژی تهاجمی، سبب سیاسی شدن دین و شكل‌گیری بنیادگرایی اسلامی شده است.

تحقیق مورد بحث علاوه بر نتایجی در مورد اختلاف جهان بینی مردم این سه كشور اسلامی به نتایجی هم در مورد اختلاف جهان بینی مردم در هر یک از این سه كشور می‌رسد. در این مورد نتایج به دست آمده حاكی از آن است كه عوامل تعیین كننده عبارتند از: تنوعی از صفات اجتماعی پاسخگو مانند پایگاه اجتماعی، اقتصادی، جنس و سن و تحصیلات؛ كه سن و تحصیلات نشانه‌های خوبی برای راستای تغییر فرهنگی هستند.

در عین حال تحصیلات اثر قابل ملاحظه‌تری روی دیدگاه‌های فردی دارد. تأثیر متغیر سن و تحصیلات در این سه كشور یكسان نیست. در ایران پاسخگویان جوان‌تر و دارای تحصیلات بالاتر بیشتر ملی‌گرا بیشتر سكولار و كمتر دینی هستند. در مصر و اردن این اثرات (تأثیر سن و تحصیلات روی دین) قابل توجه و مشخص نیست. جالب است كه در هر سه كشور سطح تحصیلات با اعتماد به مسجد و اعتماد به دولت رابطه معكوس دارد.

پژوهشگران با قدری احتیاط نتیجه می‌گیرند كه معنی این رابطه منفی در ایران سكولاریسم بیشتر و دینداری كمتر است ولی در اردن و مصر تلاش دینی بیشتر را می‌فهماند.

• خانواده، دانشگاه و جامعه پذیری دینی: (طالبان 1378)

محقق می‌خواهد به این سوال پاسخ دهد كه آیا تأثیر تحصیلات تنها بر افراد تحصیل كرده است یا اینكه دامنه نفوذ آن به فرزندان آن‌ ها نیز كشیده خواهد شد؟

نتایج تجربی بیانگر آن است كه دینداری فرزندان خانواده‌های تحصیل كرده به نسبت دیگران از میزان ضعیف‌تری برخوردار است. ولی در هر صورت متوسط دینداری در جامعه ایران بالا و نزد این خانوارها هم بالاتر از متوسط مقیاس دینداری بوده است.

• دانشگاه ، دین، سیاست : (رجب‌زاده، 1379 200-183)

در باب دین ورزی در این تحقیق مولفه‌های گوناگونی مورد توجه قرار گرفته است كه مهم‌ترین آن‌ ها عبارتند از: «راه شناخت خدا» ، «جهان بینی»، «نگاه افراد به دین» (سنتی، تجربه درونی، مادی گرایانه، عقل گرایانه). «تلقی افراد از كاركرد معرفت شناختی دین»، «جایگاه روحانیت در دین» ، «مناسك گرایی» ، «تكثرگرایی»، «تفسیرپذیری سكولاریزاسیون».

ابعاد دین در این پژوهش براساس مولفه‌هایی نوع بندی شده كه در ارتباط با بحث ارزش‌ها و باورهای علم قرار می‌گیرند. برخی از مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش را به این شرح می‌توان خلاصه كرد:

• پاسخگویان به تعدد راه‌های شناخت معتقدند.
• دانشجویانی كه از پایگاه اجتماعی اقتصادی بالاتری برخوردارند نظر منفی‌تری نسبت به دین سنتی دارند.
• گرایش به سوی مخالفت با نقش سنتی روحانیت و ملازمه آن با دین در دانشجویان مشهود است. و نوعی كاهش باور به مرجعیت روحانیت در شناخت دین وجود دارد.
• قبول و موافقت با تكثرگرایی، گرایش كلی جمعیت است و روابط بین متغیرها حاكی از دخالت عوامل درون دانشگاهی و روابط ضعیف با عوامل فرا دانشگاهی است.
• در خصوص مناسك گرایی در دین، همانند تلقی سنتی از دین و نگاه به مرجعیت روحانیت نوعی قطب بندی در سطح افراد دانشگاهی (اجتماعی) محسوس است. در این رابطه متغیرهای «پایگاه اقتصادی- اجتماعی» افراد «سطح توسعه یافتگی» منطقه زندگی افراد نقش اساسی دارند. (همان 203-92)
• فعالیت‌های مذهبی:

محقق پیش بینی می‌كند با رشد تجدد و افزایش سطح توسعه یافتگی عرصه دین فردی در بخش‌هایی از جامعه گسترش بیشتری یابد كه با توجه به گسترش مولفه اصلی آن یعنی تحصیلات در سال‌های آتی انتظار توسعه بیشتر آن می‌رود. (رجب‌زاده، 1380)

• پیشرفت تحصیلی و احساس رضایت از وضع ظاهری در رعایت حجاب موثر است.
• برقراری رابطه گرم و صمیمی والدین با یكدیگر و با فرزندان در حفظ حجاب موثر است.
• رعایت حجاب در دختران با حجاب با بینش و بصیرت و شناخت دلایل آن بوده است.
• تأثیر مدل‌های جدید لباس (مدل‌های جلف) در دختران بد‌حجاب بالا است.(جواد هدایتی 1383)
• در مطالعه‌ای كه سازگارنژاد در سال 72 در یكی از مدارس منطقه 8 تهران پیرامون حجاب انجام داده است، متغییر مورد مطالعه «تصور دانش آموز نسبت به حجاب» بوده است. طی این تحقیق از دانش آموزان سوال شده است كه: “با این نظر كه زن می‌تواند با هر لباس و پوشش كه دوست دارد در خیابان ظاهر شود، مهم این است كه قلبش پاك باشد» ؛ 1/55 درصد با این حرف كاملاً موافق با موافق بوده و 2/35 درصد نیز مخالف یا كاملاً مخالف بوده‌اند.

در مورد موی‌سر در امر حجاب عبارتی با این مضمون مطرح شده است: «بیرون بودن موی‌سر اززیر روسری، مقنعه یا چادر مانعی ندارد» ؛ 6/46 درصد با این عبارت كاملاً مخالف ، 3/21 درصد مخالف و 2/22 درصد موافق یا كاملاً موافق بوده‌اند.

 خلاصه پژوهش

پژوهش فوق بررسی مقایسه ای هوش هیجانی كودكان كار و خیابان و كودكان عادی شهر تهران كه سن آنها بین 10 تا 15 سال است و به صورت در دسترس مورد سنجش قرار گرفته اند. محقق در این پژوهش با توجه به الگوی مایرو سالوری (1990) مصاحبه‌ای را به صورت ساخت وار و باز پاسخ طراحی كرده كه شامل پنج حیطه بود (خودانگیزی، خودآگاهی ادارة هیجانها هم حسی و تنظیم روابط). برای تجزیه و تحلیل از روش مانوتینی یو كه روش های ناپاراستریک است استفاده شده و چون روش متقنی برای جمع نمرات كسب شده یافته نشد نمرات دو گروه در پنج حیطه با هم مقایسه شد. و در آخر تفاوت معناداری بین هوش هیجانی كودكان عادی و كودكان كار و خیابان دیده نشد.

فصل اول

پرسش پژوهش

آیا هوش هیجانی كودكان كار و خیابان تفاوت معناداری با كودكان عادی 10 تا 15 سال دارد؟

فرضیه پژوهش

هوش هیجانی كودكان كار و خیابان تفاوت معناداری با هوش هیجانی كودكان عادی دارد.

اهداف پژوهش:

1-توصیف هوش هیجانی (EQ) كودكان كار و خیابان و عادی.

2-مقایسه تفاوت وش هیجانی (EQ) كودكان كار و خیابان بر اساس میزان معناداری

3-تعیین بالاترین و پایین ترین میزان EQ در این گروه

متغیر پژوهش

متغیر وابسته هوش هیجانی

متغیر مستقل: وضعیت كودك اعم از عادی یا كودك كار و خیابان بودن

تعریف نظری متغیرهای پژوهشی:

هوش هیجانی: هوش هیجانی متشكل از مؤلفه های درون فردی است كه دارای پنج حیطه باشد خودآگاهی ادارة هیجانها خودانگیزی هم حسی و تنظیم روابط (مایر و سالووی 1996)

كودك خیابانی

كودكانی كه عمده وقت خود را بدون مدیریت بزرگسالان در خیابان ها می گذرانند (یونیسف)

كودك عادی:

كودكانی كه از محبت پدر و مادر برخوردارند و تحت سرپرستی آنها در خانه و خانواده زندگی می كنند و می توانند از بیشتر امكانات رفاهی اجتماعی فرهنگی برخوردارند.

هوش هیجانی

نمره ای كه كودك در پاسخ به پنج سؤال باز پاسخ در رابطه با پنج محور خودآگاهی ادارة هیجانها خودانگیزی هم حسی و تنظیم روابط كسب می كند.

كودك خیابانی

كودك عادی:

كودكی كه از خانواده و محبت آنها برخوردار است و تحت سرپرستی آنها زندگی می‌كند و به طور در دسترس در شهر تهران مورد انتخاب و آزمون قرار گرفته اند.

هدف پژوهش:

یكی از بزرگ ترین چالشهای بشری توسعه روابط معنی دار و رضایت در زندگی است. مادامی كه فرد به نیازهای هیجانی خود و دیگران توجهی نكند. ارتباط موثری با افراد نخواهد داشت. اگر فردی درك هیجانی خوبی داشته باشد. می تواند از تغییرات روحیه و درك احساسها بهره میبرد و از چنین دركی برای اداره كردن و كنار آمدن با هیجانها استفاده كند. (پتن به نقل از اعتصامی 82)

با توجه به اهمیت و تأثر وش هیجانی در زندگی و پیشرفت افراد. در این تحقیق بر آن شدیم تا هوش هیجانی را در كودكان كار و خیابان و كودكان عادی مورد بررسی و مقایسه قرار دهیم.

اهمیت موضوع پژوهش

بحث بر سر اهمیت هوش هیجانی پیوند میان عاطف، شخصیت را شامل می شود از دیدگاه ارسطو مشكل انسان در این نیست كه از هیجان برخوردار است، بلكه آنچه اهمیت دارد مناسب بودن هیجان و نحوه ابراز آن است (كلمن 1998)

خرید متن کامل این پایان نامه :

با توجه به مقوله هوش هیجانی در زندگی روزمره روابط میان فردی و اجتماعی و نقش آن در پیشرفت موفقیت آمیز انسانها و جدید بودن این مقوله و از طرفی تأثیر وضعیت زندگی كودكان در روابط اجتماعی آنها پژوهش حاضر در پی رسیدن به این هدف است كه آیا بین هوش عاطفی كودكان عادی و كودكان كار تفاوت معنی داری وجود دارد یا خیز. زیرا كودكان كار و خیابان به دلیل وضعیت خاص زندگی و شرایطی كه در آن به سر می برند در معرض هیجانهای متفاوتی قرار می گیرند كه گاه ممكن است ویژگی‌های درون فردی (خودآگاهی، ادارة هیجانها خود انگیزی هم حسی و تنظیم روابط) را پرورش دهد و گاه  باعث سركوب آنها گردد.

فـصل دوم

پیشـینه

پیشینة هوش هیجانی را می توان در ایده و كسلر به هنگام تبیین جنبه های غیر شناختی هوش عمومی جست و جو كرد. وكسلر در صفحه 103 گزارش 1943 خود دربارة هوش می نویسد كوشیده ام نشان دهم كه علاوه بر عوامل هوش عوامل غیر هوشی ویژه ای نیز وجود دارند كه می تواند رفتار هوشمندانه را مشخص كند. نمی‌توانیم هوش عمومی را مورد سنجش قرار دهیم. مگر اینكه آزمونها و معیارهایی نیز برای سنجش عوامل غیر هوشی در بر داشته باشند. وكسلر در كارهای خود به تلاش‌های دال حسی به سنجش حیات غیر شناختی هوش نیز اشاره كرده است. نتیجه كوشش های دال در مقیاس رشد اجتماعی وایلند منعكس است.

پیر (1984) نیز بر این باور بود كه تفكر هیجانی بخشی از تفكر منطقی است و به این نوع تفكر یا به معنای كلی تر هوش، كمك می كند. روان شناس دیگری نظیر مایر (1993) و سالووی نیز پژوهش های خود را بر جنیه های هوشی هیجانی متمركز كرده‌اند (جلالی 1381) پیش از 1990 پاین (1968) برای نخستین بار واژه هوش هیجانی را به كار برد و چنین نوشت:

یكی از دلایلی كه بسیاری از پژوهشگران در حال حاضر هوش هیجانی را مورد مطالعه قرار می دهد. این است كه افرادی هوش هیجانی بالایی دارند در برخی جنبه های از دیگر افراد جامعه مؤثرترند.

هوش هیجانی، احساس و تفكر را به كار می گیرد و موفقیت افراد را به زندگی بهترین نحو پیش بینی می كند (بس 1996 و هنگ 1996 به نقل از مایر سالوی و كارسو 2000)

شایان ذكر است كه ایده هوش هیجانی پس از 50 سال بار دیگر توسط گاردنر (1983) استاد روان شناس دانشگاه هاروارد دنبال شد. وی هوش را مشتمل بر ابعاد گوناگونی چون زبانی، موسیقیایی، منطقی ریاضی جسمی میان فردی و درون فردی می داند. گاردنر وجوه شناختی مختلفی را با عناصر از هوش شناختی یا به گفته خودش شخصیتی تركیب كرده است. بعد غیر شناختی مورد نظر او مشتمل بر دو مؤلفه كلی است كه وی آنها را با عناوین استعدادهای درونی و مهارت های میان فردی معرفی می‌كند. به نظر گاردنر هوش هیجانی متشكل از دو مولفه هوش درون فردی و هوش میان فردی است.

بار آن هوش غیر شناختی را عامل مهمی در تعیین توانمندی افراد برای كسب موفقیت در زندگی تلقی می كند و آن را با سلامت عاطفه- یعنی وضعیت روانی یعنی و در مجموع سلامت هیجانی- در ارتباط مستقیم می بیند. بار آن برای اولین بار بهره هیجانی (EQ) را در برابر IQ كه اصطلاح شناخته شده و مقیاسی برای سنجش هوش شناختی است مطرح كرد و از سال 19810 به تدوین پرسشنامه بهره هوش هیجانی EQ و توصیف كمی هوش شناختی تنها شاخص عمده برای پیش بینی موفقیت فرد نیست.

هوش هیجانی مجموعه ای از توانایی دست كه نشان می دهد دقت گزارش های هیجانی افراد چقدر متفاوت است و درك دقیق تر هیجان چگونه منجر به حل بهتر مسئله هیجانی در زندگی فرد می شود در واقع هوش هیجانی توانایی درك و ابراز هیجان ذهن و فهم و استدلال هیجان و نظم دادن به هیجان خود و دیگران است (مایر و سالووی 1997)

هوش هیجانی آگاهی از احساس ها و استفاده از آن برای تماسی تصمیم های مناسب به زندگی و همچنین توانایی تحمل كردن ضربه های روحی و مهار آشفتگی های روحی است و به عبارت دیگر هوش هیجانی نوعی مهارت اجتماعی است یعنی با مردم كنار آمدن مهار احساس ها و رابطه با انسان ها و توانایی ترغیب یا راهنمایی دیگران (به نقل از علی حسین وفایی صفتی 1381-1380) هوشیاری هیجانی غیر مهارت در كنترل هیجانها به طوری كه تعادل بین هیجانها و منطق را به نحوی افزایش دهد كه فرد به شادكامی دراز مدت دست یابد (همین 1996)

عامل هوش عاطفی نوعی از با هوش بودن است. از دیدگاه روزبرگ (1992) هوش عاطفی از دو مؤلفه بینش فرد و استعداد فطری همدلی تشكیل شده است.

مؤلفه اول: بینش فردی در همة موقعیت ها و به طور حتم در تمام مراحل حل مسئله، تصمیم گیری و یا انجام تكلیف یادگیری شایان اهمیت است.

مؤلفه دوم: به هنگام انجام وظیفه و یا موقعیتی خاص در رابطه با دیگران ضرورتی  یا به شكلی است كه در چنین موقعیتی رابطه ای متقابل میان ما و دیگران وجود دارد. با وجود این احساس همدلی حتی در صورت عدم حضور فیزیكی دیگران می تواند مؤلفه‌ای ضروری و حساس باشد.

مثلاً: وقتی برای كسی یا از جانب كسی مطلبی می نویسیم شناخت مخاطب یقیناً بر اساس احساس همدلی نسبی در برقراری ارتباط اثر بخشی عاملی ضروری است. (حسین ئفایی صنعتی 81)

مایر و سالووی هوش هیجانی را متشكل از مؤلفه ای درون فردی می دانند كه در پنج حیطه به شرح زیر خلاصه می شود.

1-خودآگاهی[1] : به معنای آگاهی از خویشتن خویش، توان خودنگری و تشخیص دادن احساسات خود به همان گونه ای است كه وجود دارد.

3-خودانگیزی:[3] به معنای جهت دادن عواطف و هیجانها به سمت و سوی هدف، هویشتن دار هیجانی و به تأخیر انداختن خواسته ها و بازداری و تلاش هاست.

4-هم حسی[4]: به معنای جسمانیت نسبت به علایق و احساسات دیگران و تحمل دیدگاه های آنان و بها دادن به تفاوت های موجود بین مردم در رابطه با احساسات خود نسبت به اشیا و امورات .

5-تنظیم روابط:[5] به معنای ادارة هیجان های دیگران و برخورداری از كفایت های اجتماعی و مهارت های اجتماعی است به نظر گاردنر، هوش هیجانی از دو مؤلفه تشكیل شده است. هوش درون فردی و هوش میان فردی هوش درون فردی، مبین آگاهی فرد از احساسات و هیجانات خویش افكار باورها. احساسات شخصی و احترام به خویشتن و تشخیص استعدادهای ذاتی، استقلال عمل در انجام كارهای مورد نظر و در مجموع میزان كنترل شخصی بر هیجانها و احساس ها و خود رهبری است.

هوش میان فردی: به توانایی درك و فهم دیگران اشاره دارد و می خواهد بداند چه چیزهایی انسان را بر می انگیزد، چگونه فعالیت می كند و چگونه می توان با آنها همكاری داشت. (جلالی 81)

(جان مارشال ریو به تألیف یحیی سید محمدی .ص338.سال 1385)

بیان مسئله

همان گونه كه ارزیابی به آگاهی شناختی از هیجان كمك می كند ،تعادل اجتماعی به آگاهی اجتماعی از هوش هیجانی كمك می نماید ،علاوه بر این موقعیت اجتماعی –فرهنگی ای كه فرد در آن زندگی می كند به آگاهی فرهنگی از هیجان كمك می نماید وروانشناسان اجتماعی ،جامعه شناسان و…دیگران معتقدند كه هیجان لزوماًپدیده ای خصوصی زیستی ودرون روانی نیست .در عوض آنها باور دارند كه بسیاری از هیجانها واستفاده از هوش هیجانی از تعامل اجتماعی وبستر فرهنگی سرچشمه می گیرد وكسانی كه ساختار فرهنگی هیجانی را بررسی می كنند خاطر نشان می سازند كه اگر فرهنگی را كه در آن زندگی می كنند تغییر دهید ،خزانه ی هیجانی شما نیز تغییر خواهد كرد برای مثال هوش هیجانی افرادی كه در مناطق مختلف زندگی می كنند ممكن است با هم فرق كند وتأثیر بسزا در تحصیل وپیشرفت آنها در تحصیلشان هم داشته باشد معمولاً مهمترین منبع هیجان روزمره ما افراد دیگر هستند وحل وفصل مشكلات خودمان ودیگران وقتی با دیگران تعامل می كنیم در مقایسه با زمانی كه تنها هستیم یعنی از هوش هیجانی بیشتر استفاده می كنیم اگر رویدادها وتجربیاتی را دنبال كنیم كه باعث شوند واكنش هیجانی داشته باشیم باعث می شود كه به فكر بیفتیم كه هوش هیجانی به هیجان ما به كار افتاده است . ما در مقابل دیگران به این نتیجه می رسیم كه دیگران نه تنها باعث می شوند كه هیجانها را درما ایجاد شوند بلكه به طور غیر مستقیم از طریق اشاعه ی هیجان نیز بر ما تأثیر می گذارد وباعث می شود ما از طریق هوشی وارد عمل می شویم (بهادری .1384.ص98).

اهمیت وضرورت تحقیق

اهمیت مسأله

هنگامی كه تعامل اجتماعی نه تنها خود را در معرض تأثیر هوش هیجانی قرار می دهیم بلكه در موقت گفتگویی قرار می گیریم كه فرصتی را برای تجربه كردن در باره ی تجربیات هیجانی گذشته فراهم می آورد فرایندی كه به آن سهیم شدن اجتماعی در هیجان می گویند ،سهیم شدن اجتماعی در گفتگوهای هیجانی معمولاًزمانی كه همراه افراد صمیمی هستیم صورت می گیرد وقتی افراد در هیجان هم سهیم می شوند معمولاًاین كار را با گزارش كامل آنچه در طول رویداد هیجانی اتفاق افتاده است معنی آن واحساسی كه فرد در حین ان داشته باشد را انجام می دهند شنونده همدل ،هنگام سهیم شدن اجتماعی در هیجانها می تواند حمایت با كمك فراهم كند پاسخ ها به كنار آمدن را تقویت نماید به تجربه ی هیجان مهنی دهد وخود پنداره را تأیید كند ما از طریق همین سهم شدن هیجانات ،روابطی را برای زندگیمان حیاطی هستند ،مثل پیشرفت تحصیلی ویا هرچه چیز دیگر بر قرار می كنیم وآن را نگه می داریم وتأثیر هوش هیجانی وهیجانهایی ایجاد شده در آدمی می تواند در رسیدن به موفقیت تأثیری

خرید متن کامل این پایان نامه :

 داشته باشد وبا بهره گرفتن از آزمون وبررسی آن بر روی كارمندان زن ومرد شهر قزوین پرداخته ایم .(مهدوی رادمندی .سال 1387.ص96)

اهداف تحقیق :

هدف از تحقیق حاضر مقایسه هوش هیجانی در بین زنان ومردان كارمند شهر قزوین می باشد .

فرضیه تحقیق :

بین هوش هیجانی زنان كارمند ومردان كارمند تفاوت معنی داری وجود دارد .

متغییر های تحقیق :

هوش هیجانی :متغییر وابسته

جنسیت :متغییر مستقل

تعاریف عملیاتی ونظری در رابطه با واژ ه ها ومفاهیم

تعریف نظری :

هوش هیجانی :عبارتند از یک كیفیت ذهنی وپدیدار شناختی بی همتا است كه جهت تكمیل سیستم انگیزشی انسان است كه می تواند نشأت گرفته از تجربه ها وابعاد هیجانی دیگر جهت رسیدن به هدف اصلی وكلی در زندگی (سید یحیی محمدی .سال 1385.ص92)

تعریف عملیاتی :

در پژوهش حاضر هوش هیجانی با بهره گرفتن از آزمون بار اِن اندازه گیزی می شود .

اساس زندگی هر موجود زنده بر تغییر و تحول همراه با دگرگونی متكی است. آدمی ذاتاًٌ در حال رشد و تكامل است و حیات هر انسان، بر چگونگی تربیت او در كودكی استوار است. آنچه مسلم است، این است كه ضمیر كودك در بدو تولد، پاك و عاری از هر گونه تصاویر و نقش بندی است.

در دوره طفولیت، بویژه قبل از سه سالگی، كم كم صفحات خالی ذهن نقش می‌گیرد و در 4 و 5 سالگی استعدادهای عقلی به مرور آشكار و نمایان می‌شود.

6سالگی، سن ایجاد رابطه كودك با دبستان است. نوآموز خردسال كم كم با مدرسه آشنا می‌شود. معلم كلاس او كه با فنون تدریس و علم روانشناسی آشنائی دارد آموخته است كه چگونه بیاموزد. او با علاقه و توانائی، لحظات طلائی عمر خود را نثار فراگیرندگان می‌كند و اصول مهمی را كه در موفقیت یک معلم موثر است مد نظر دارد.

بچه های مدرسه ابتدائی پرسشگرند. آنها مجذوب محیط اطراف، ‌حیوانات، گیاهان، بدنشان، ‌آسمان و ماوراء آن و انواع پدیده هایی كه ممكن است برای آنها سحر آمیز باشند می‌شنوند.

این علاقه مندی ذاتی دانش‌آموزان به علم، به معلم كمك می‌كند تا تدریس علوم به كودك برای معلم نسبتاٌ آسان و لذت بخش باشد.

زمان زمان رشته نظامهای آموزشی است. بطور كلی جامع مشخص كرده است كه نظامهای مدرسه ای ما نیازهای جاری را برآورده نمی‌سازند و ما باید به سمت یک بازسازی حركت كنیم اما از آن مهمتر، شاغلین نظامهای آموزشی به كوششهایی كه برای بازسازی صورت می‌گیرد جهات تازه ای داده اند، و برای مسائلی كه آموزش و پرورش با آن روبروست دیدگاه سیستمی را ایجاد كرده اند [1].

نخستین طبقه بندی در زمینه هدفهای تربیتی در حیطه شناختی در سال 1956 توسط بلوم و دیگارن پایه گذاری شد.

گرچه پس از تدوین این اثر تا مدتی به آن توجه و عنایتی نشد اما بتدریج در كشور آمریكا با موفقیت و استقامت روبرو شد و سپس در اروپا و سایر نقاط جهان شهرت یافت. علت موفقیت آن به خاطر عقلائی كردن، به نظم درآوردن و ارزشیابی امور آموزشی كه مدتهای مدید بر اساس ذهنیات و قضاوتهای شخصی انجام می‌شد، بود.

از مزایای طبقه بندی بلوم این است كه وی مطالب را با بیانی آشنا برای معلمان توضیح می‌دهد و فعالیتهای پیچیده یادگیری را به روشنی تقسیم بندی و تفكیک می‌كند و تعداد سطوح و طبقاتی كه بلوم در زمینه یادگیری ارائه می‌دهد اندك و سازمان یافته است. همچنین از نظر ساخت از اصل آسان به مشكل پیروی می‌كند [2].

در این طبقه بندی، هدفهای آموزشی ابتدا به سه حوزه شناختی، عاطفی و روانی حركتی تقسیم شده اند. حوزه شناختی، دانش و معلومات و توانائی و مهارتهای ذهنی را شامل می‌شوند.

حوزه عاطفی با علاقه و انگیزش و نگرش سروكار دارد و حوزه روانی – حركتی به فعالیتها و مهارتهایی كه هم جنبة روانی و هم جنبه جسمانی دارد، مربوط می‌شود [3].

بطور كلی تا وقتی انسان به مشكلی برخورد نكند و زندگی او از روی عادت و یا بر مبنای دور زدن مشكلات سیر كند خلاقیتی در كار نخواهد بود.

ولی همینكه به مشكلی برخورد كرد و خواست آن را حل كند فرایند فكری و اعمالی كه متعاقب آن برای حل مشكل ایجاد می‌شود خلاقیت نام دارد و اگر بخواهیم فرضیه پرورش خلاقیت كودك فراهم شود ضروری است در برنامه‌ریزی درسی و تنظیم محتوی، محتوای كتاب و اهداف آموزشی را طوری سازماندهی كنیم كه در یادگیری مفاهیم و پرورش آنها، یادگیرنده، خود با توجه به فعالیتهای یادگیری در كلاس و خارج از آن، سبب می‌شود كه فرد اطلاعات بیشتری در اختیار داشته باشد و هم زمینه رشد اتكای به نفس و استقلال فكری وعدم وابستگی به دیگران را فراهم كند.

با پیشرفت علوم و پیچیده شدن جوامع، نیازهای فردی و اجتماعی نیز پیچیده می‌شود.

ارضای این نیازها احتیاج به علوم و فنون پیچیده دارد. كسب این علوم در سایر روش های آموزشی پیشرفته امكانپذیر است. بنابراین وظیفه و مسئولیت معلم نسبت به گذشته سنگینتر و مشكلتر شده است.

چشم انداز تغییر در برنامه درسی علوم اكنون در حال شكل گیری است. اهداف آموزش این درس باید معطوف به شرایط زندگی فردی و رفع نیازهای اجتماعی باشد و برای آماده ساختن دانش‌آموزان جهت ورود به قرن جدید اصلاح ضروری می‌باشد.

از آنجائیكه یكی از اهداف عمده موسسات، آموزش و پرورش فوه تفكر منطقی دانش‌آموزان است این سئوال پیش می آید كه آیا نظام تعلیم و تربیت كشور ما به گونه ای طراحی شده كه دانش‌آموزان را صاحب تفكر خلاق بكند و منطقی بار بیاورد ؟ آیا محتوای كتاب درسی بطور كلی در جهت منطقی بار‌آوردن تدوین شده است یا نه ؟ و آیا به الگوهای روش های جدید كه بر اساس تفكر منطقی و پرورش خلاقیت پی ریزی شده اند توجهی شده است ؟

در سیستم متمركز، ‌طراحان و برنامه‌ریزان درسی اهداف محتوا، روش های تدریس و سازماندهی و ارزشیابی را در قالب كتب درسی تهیه و تدوین می‌كنند بنابراین یكی از جنبه های بررسی و قسمت مهم آن بدون شك بررسی دقیق اهداف و آشنا بودن معلمان با این اهداف می‌باشد كه میتوان نتیجه گرفت كه سیستم آموزشی در نهایت

خرید متن کامل این پایان نامه :

 چه اهدافی را دنبال می‌كند و تمایل دارد فراگیران به چه توانمندیها، نگرش و دانش هایی و تا چه حد و در چه سطحی دست یابند.

حال در پی آن هستیم كه معین كنیم میزان آشنایی معلمان با اهداف كتاب علوم تجربی سال چهارم ابتدائی و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان چگونه است ؟ چون تا معلم با اهداف كتاب درسی آشنائی نداشته باشد نمی‌تواند تغییرات لازم را در شاگردان بوجود آورد.

2-1- بیان مسئله پژوهش :

سه حوزه طبقه بندی بلوم بخصوص اهداف حوزه شناختی ارزش یكسانی ندارد بطوریكه برخی از آنها ارزشمندتر هستند و بیش از انواع دیگر دانش‌آموزان را در جهت درك جهان پیرامون خود كمك می‌كنند از این رو شناخت برنامه درسی و تعیین موفقیت هر كدام می‌تواند كمك شایانی به روند رو به رشد یادگیری فراگیران بنماید.

میزان آشنایی معلمان علوم با هداف كتاب درسی علوم سال چهارم ابتدائی در ناحیه 3، شهرستان مشهد و ناحیه 6 و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان چگونه است ؟

3-1- هدف پژوهش :

هدف كلی پژوهش با توجه به موضوع مشخص می‌شود.

هدف كلی تحقیق :‌

بررسی میزان آشنائی معلمان علوم تجربی سال چهارم ابتدائی با اهداف درس علوم و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان است.

4-1- سئوالات پژوهش :

1- آیا هر چقدر آشنایی معلمان با اهداف بیشتر باشد پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بیشتر است ؟

2- آیا پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بر حسب سابقه خدمت معلمان فرق خواهد كرد؟

3- آیا پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بر حسب سطح تحصیلات معلمان فرق خواهد كرد ؟

4- آیا پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بر حسب نوع تحصیلات معلمان فرق خواهد كرد؟

5- آیا پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بر حسب اینكه معلمان دوره ضمن خدمت را دیده اند یا ندیده اند فرق خواهد كرد ؟‌

5-1- بیان فرضیه های پژوهشی :‌

1- هر چقدر آشنائی معلمان با اهداف بیشتر باشد پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بیشتر است.

2- هر چقدر سابقه خدمت معلمان بیشتر باشد پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بیشتر است.

3- دانش‌آموزانی كه معلمین آنها دارای مدرك لیسانس هستند، پیشرفت تحصیلی بیشتری نسبت به معلمین دارای مدرك فوق دیپلم و دیپلم دارند.

4- دانش‌آموزانی كه معلمین آنها داری دیپلم تجربی هستند پیشرفت تحصیلی بیشتری نسبت به معلمین دارای دیپلم انسانی دارند.

5- دانش‌آموزانی كه معلمین آنها دوره ضمن خدمت را دیده اند دارای پیشرفت تحصیلی بیشتری نسبت به معلمینی كه دوره ضمن خدمت را ندیده اند هستند.

1 – كانیه آر، ‌ام و برگز، لسلی جی واثردبلیو، اصول طراحی آموزش خدیجه علی آبادی، 1374، ص 24

1 – صفوی، ‌امان الله، كلیات روشها و فنون تدریس، 1372،  ص 56.

2 – سیف، علی اكبر، روانشناسی پرورشی، 1370، ص 97

:

پیری روز به روز مسئله بزرگی در كشورهای در حال پیشرفت و پیشرفته
می شود . بخصوص افراد پیرو طرز زندگی آنان اكثراً مسائل روانی ، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی پیش می آوردند .

دوران پیری از نظر بهداشت روانی بسیار حائز اهمیت است و از نظر پیشگیری باید بخاطر داشت كه معمول ترین بیماری های روانی در افراد پیر عبارتند از : پسیكوزهای پیری ، اختلالات روانی ناشی از اختلالات عروقی ، كمبود اكسیژن و از بین رفتن فعالیت های عادی در مغز كه با كم شدن روابط اجتماعی ، از دست دادن مسئولیت ، تربیت دختران و پسران ، ازدواج وجدان شدن آنها ، بازنشسته شدن و از دست دادن نزدیكان و اطرافیان توأم می گردد .

همچنین بروز بعضی از اختلالات روانی ، رفتاری ، شخصیتی ، حافظه و عدم قدرت زندگی به تنهایی ، احتیاج به حمایت دیگران و نظایر آن باعث شده است كه پیران را جزء بیماران روانی قلمداد و آنان را در بیمارستان روانی بستری نمایند .

با وجودی كه به عقیده بعضی ، مشكلات افراد مسن در نتیجه از بین رفتن اعمال طبیعی و عادی نسج و مغز است . ولی از دست دادن اعتماد به نفس ، ارتباط اجتماعی، مشكلات شغلی و حتی افراد خانواده یا فامیل مهمترین عامل هستند . شخص مسن اكثراً متوجه درون خود می شود و افسرده می گردد ، و دچار هذیان درباره كار دستگاه های گوارش می گردد .

احساس تنهایی می كند ، علاقه و خبرگی خود را كم كم از دست می دهد و در یک دایره معیوب قرار می گیرد ، كه همان عوارض پیری است . خودكشی در پیران اكثراً گول زننده و با روش های خطرناك انجام می گیرد . در 80 درصد موارد ، بعلت افسردگی و در بقیه موارد بعلت ابتلاء به بیماری های غیر قابل علاج ، مسئله اقتصادی، تنهایی و غیره می باشد .

انسان در هر مقطع زمانی تابع گذشته ، حال ، و آینده است و تحت تاثیر متغیرهای دورنی و دنیای خارجی خود قرار دارد . بطوری كه پژوهش های متعدد اخیر، در مورد بیماری های شایع افسردگی نشان داده شده است ، كه ارتباط و پیوستگی نزدیكی بین وقوع بیماری روانی و استرس های زندگی وجود داشته و
متخصصان بالینی از دیرباز به رابطه مشكلات و حوادث یا ابتلاء به بیماری افسردگی پی برده اند .

پیشگیری از بروز این عارضه ، كه تمام فعالیت های روزمره و افكار و اعمال فرد رابه مخاطره انداخته و مقدار قابل ملاحظه ای از نیروهای انسانی برای مدتی نامعلوم از كارایی باز می دارد ، مستلزم درك و شناخت صحیح ، از مسئله مورد نظر و آگاهی از علل و عوامل مورد نظر و آگاهی از علل و عوامل ایجاد كننده آن می باشد در این تحقیق سعی شده ، شمه ای از مطالب مربوط به این بیماری ، مطرح و سپس به وجود یا عدم وجود رابطه افسردگی در شاغلین و بازنشستگان پرداخته شود .

پیشگیری :

موثر ترین پیشگیری شاید این باشد كه ، تغییراتی در سبك و روش زندگی و نگرش اجتماع ایجاد شود . فرد مسن فردی است قابل احترام ، و بایستی شغل مناسب و درخور استعداد داشته تا احساس كند كه هنوز فردی مفید برای جامعه است .

استفاده از گردش های تفریحی ، دیدن موزه ها ، مساجد ، كلیسا ، پاركها ، شركت در مسئولیت های خانوادگی مانند نگهداری و سرپرستی و حتی بازی با بعضی از حیوانات اهلی مانند : سگ ، گربه ، پرندگان ، دخالت دادن در كارهای دسته جمعی مانند : نظافت ، حمام كردن ، جمع و منظم كردن تخت خواب و اطلاق از جمله كارهایی است كه باعث پیدایش اعتماد به نفس و اجتماعی شدن مجدد می شود . مسئولیت های فوق ، باعث یادآوری خاطرات و تجربیات دوران فعالیت فرد در مراحل قبلی زندگی شده كه خود یک نوع روش درمانی است .

سالخوردگان سالم ترین مدیر ، راهنما ، مشاور و از بهترین متفكرین دنیا هستند . و می توان گفت : دنیا با تفكر سالمندان و حركت جوانان اداره می شود . و به افراد جوان ، بایستی آموزش داد كه با افراد پیر ، چه روشی داشته باشند و چگونه از تجربیات آنها استفاده  كنند و همچنین آموخت ، كه روزی آنها نیز پیر خواهند
شد .

افراد باید در همان جوانی ، به یادگیری حرفه ای مخصوص و مورد علاقه بپردازند ، تا پشتوانه ای برای زندگی آینده بشود ، و با جرات تمام وارد مرحله طبیعی زندگی كه پیری است بشوند .

كتلر[1] می گوید : كافی است كلمه «بازنشسته» را به دنبال یک شغل اضافه كنیم مثلاً (لوله كش بازنشسته) تا بلافاصله ، اعتبار شغل یاد شده پایین بیاید ».(گنجی،‌ حمزه، س 1371 ، ص 71 )

در گذشته ، بازنشستگی معرف یک استراحت استحقاقی بود ، در حالیكه امروزه می تواند به فرضی برای آغاز یا ادامه شغل دوم تبدیل شود .

زندگی فعال قبل از 20 سالگی آغاز می شود و در 60 یا 65 سالگی پایان
می پذیرد . در طبقاتی كه از نظر اجتماعی ، اقتصادی ممتازند سالهایی كه در دانشگاه سیری می شود می تواند ورود به زندگی فعال به عقب بیندازد ،‌در حالیكه در طبقات كم بضاعت ، كار می تواند ورود به زندگی فعال را به جلو بیندازد .

بعضی اشخاص ، بیكاری را با عدم اشتغال به كار تولیدی را گناه می دانند و به هر قیمتی باید از آن دور شوند . برای افراد مسن مهم است ، كه احساس كنند كه دیگران

خرید متن کامل این پایان نامه :

 هنوز به وجود آنان محتاجند وقادرند كه به فعالیت روزانه خود ، البته در حد امكان ادامه دهند . اگر آنها تا این درجه احساس اهمیت و ایمنی نمایند ،‌ به احتمال زیاد به امراض روانی و جمعی كمتر مبتلا می شوند ، كه در سنین آنها شایع است . دختران و پسران افراد مسن باید ، به اولیای خود را كاملاً طرد می كنند و نه اینكه خیلی بی اندازه به آنها توجه كنند‌ ، افراد اگر طرد شوند احساس نا امنی و اضطراب و حقارت خواهند كرد و اگر بالعكس از آنها حمایت زیاد شود ، احساس اتكاء و عدم اعتماد به نفس و استقلال در وجودشان شدید می شود .

بعضی ها فكر می كنند ، كه رفتار طبیعی و عادی افراد مسن ، مانند بی اعتنایی به لباس و غذا و خودخواهی و كم حوصلگی و متكی بودن به گذشته ، رفتارهای غیر عادی است . در صورتیكه این گونه رفتارها ، اغلب در اثر عدم توجه اطرافیان بوجود می آید . ولی گاه دلایل جسمانی دیگری كه ماهیت روانی دارد نیز موجود است و اطرافیان باید به این موضوع توجه داشته باشند .

اگر به افراد مسن اجازه فعالیت داده نشود ، به اجبار به مقدار زیادی در عالم رویا و خاطرات گذشته غوطه ور می شوند .

در این زمینه گلاتون[2] چنین می گوید :

اگر زندگی روزانه افراد مسن با فعالیت های مفید اشغال نشود ، سلامت جسمانی و روانی آنان آسیب خواهد دید . یک سوم از بیماران بستری در
بیمارستان های روانی اشخاص هستند ، كه چهل و پنج سال بیشتر ندارند و اگر پیران اجتماع ما زندگی بی ثمر و بیهوده را گذرانده دائماً در تخیلات گذشته غوطه ور باشند به احتمال قوی تعدادشان در بیمارستان های روانی روبه افزایش خواهد گذاشت . (شاملو ، سعید ، س 1372 )

واكنش شخص به بازنشستگی و روش مواجه شدن وی با آن ، اثر مهمی روی سلامت روانی او دارد . در صورتیكه فرد احساس كند كه كار او تمام شده است و او دیگر قادر به انجام فعالیت مفید نیست ، در این صورت زمینه را برای كج خلقی ،
بی تفاوتی و افسردگی دیده می شود .

اگر او احساس كند كه فردی زائد یا بی خاصیت است ، احساس عدم كفایت و و حقارت در او بیشتر می شود .

واكنش به بازنشستگی با اشكال فوق ، موجب عدم كفایت و عدم سازگاری می شود .

بنابراین شخص باید به منظور استفاده از نیروی علاقة خود احساس اعتماد و رضایت خاطر را از كار خود ، به فعالیت ها و به كار و سرگرمی هایی ادامه دهد . او باید علاقه مندیهای خود را حفظ كرده آنها را گسترش دهد . نقش فعالی را در مسائل و حوادث جاری اتخاذ نماید و در بحث با دوستان ، نظرات خود را درباره آنها بیان كند . او باید علاقه بیشتر نسبت به دیگران سعی كند به هر گونه تمایل برای افزایش خودبینی مقابله كند . (لینفوردیس 1367-ص120)

تقریباً ، هر شخص در طول زندگی ، احساس افسردگی می كند . اكثراما گاه وقت ها احساس غم و رخوت می كنیم و به فعالیت های لذت بخش ، علاقه ای نشان نمی دهیم .

افسردگی پاسخ طبیعی ، آدمی به فشارهای زندگی است . فشار روانی بطور ساده یک مكانیزم روانی است ، كه عكس العمل های تحریكی و عاطفی را در برابر عوامل تهدید كننده و نامطبوع در كل موقعیت زندگی در بر می گیرد . شخص افسرده ، در احساس بی كفایتی و بر ارزشی غوطه ور می شود و ممكن است به فكر خودش بیافتد.

افسردگی در میان افراد سالخورده جدی و فراگیری است . افزایش طول عمر اشخاص نیز بر اهمیت آن می افزاید ، نشانه هایی همچون كم حوصلگی ، كاهش عزت نفس ، بی علاقگی به فعالیت های اذت بخش و كم شدن اشتها ، لزوماً بخش طبیعی زندگی سالمندان نیست . كاهش حدود یک دوم عاطفه و سایر اختلالات ذهنی در اشخاص 60 سال به بالا در صورت درمان متناسب برطرف می شود . افسردگی بر روی كل ارگانیزم اثر می گذارد و تمام حوزه های زندگی فرد را تحت تاثیر
قرار می دهد . این اثر در احساسات نیرو ، كشش ، شخصیت و علایق فرد نمایان
می شود .

در بیماران افسرده ، اعمال بیولوژیكی دچار ضعف و فتور می شوند و با سیر و پیشرفت بیماری بوجود می آورند .

از نظر نشانه شناسی این افراد ، دچار ضعف خلق و اندوه بوده و در صورت تداوم ، علائم دیگر بیماری را بوجود می آورد . (دنالگوئیلسوم ص31)

2-موضوع تحقیق :

با توجه به مطالب گفته شده ، ما با این سوال روبرو می شویم كه آیا میزان افسردگی در افراد بازنشسته تبیشتر از افراد شاغل است ؟

3-فایده ، هدف و اهمیت تحقیق :

تقریباً هر شخص در طول زندگی احساس افسردگی می كند ، اكثر ما گاهی وقت ها احساس  رخوت می كنیم و به فعالیت های لذت بخش علاقه ای نشان
نمی دهیم .

افسردگی پاسخ طبیعی آدمی به فشارهای زندگی است . فشار روانی بطور ساده یک مكانیزم روانی است كه عمس العمل تحریكی و عاطفی را در بر می گیرد . در استعداد مكانیزم روانی تامین معاش نمایان می گردد . میانسالان ممكن است احساس كنند كه وامانده می شوند و بازنشسته و كهنسال می داند كه چنین شده است . شیوع افسردگی با پیش رفتن سالیان افزایش می یابد و از علت های بیرونی به علت های درونی روی می آورد . در این مرحله حساس زندگی افسردگی اجتناب نا پذیر نیست . اما تجربه بالینی نشان می دهد كه آنهایی ، كه در كودكی در معرض احساس اولیه فقدان قرار گرفته اند و یا در آن مرحله نیازهایشان تا اندازه ای برآورده نشده است كسانی كه در مرحله های بعدی زندگی زمان دگرگونی بیرونی یا درونی فشار را برآن هموار می سازد ، احتمال بیشتری برای افسردگی دارند . این روند آزمودن فقدان اولیه است و دوباره میدان دادن به افسردگی اولیه است . (راس میچل ، س 1368 ص65)

واكنش شخص به بازنشستگی و روش مواجه وی با آن ، اثر مهمی روی سلامت روانی دارد . در صورتیكه فرد احساس می كند ، كه كار او تمام شدهاست و او دیگر قادر به انجام و فعالیت مفید نیست در این صورت زمینه برای كج خلقی ، بی تفاوتی ، افسردگی دیده می شود . بنابراین موضوع از این جهت حائز اهمیت است كه ما میزان افسردگی در مردان بازنشسته ، را با میزان افسردگی در مردان شاغل ، را در این تحقیق بررسی می كنیم .

4-فرضیه تحقیق :

میزان افسردگی افرادی كه بازنشسته هستند ، بیشتر از افرادی است كه شاغل هستند